اصغر فرهادي در نشست خبري «درباره الي» :

پايان فيلم‌هايم تلخ نيست، واقع‌بينانه است

اصغر فرهادي به همراه جمعي از عوامل سازنده‌ي فيلم «درباره الي»، چهار روز پس از بازگشت از جشنواره‌ي فيلم برلين و كسب خرس نقره‌يي بهترين كارگرداني روبروي خبرنگاران نشست و در نشستي دو ساعته با خبرنگاران سخن گفت.

رضوي: احتمال اكران نوروزي «درباره الي»
به گزارش سايت سينمايي سوره، در اين نشست كه صبح امروز ـ سوم اسفند ماه ـ در فرهنگسراي رسانه برگزار مي‌شد، سيد محمود رضوي تهيه‌كننده فيلم درباره‌ي زمان اكران عمومي «درباره الي» گفت: خوشبختانه با روندي كه پيش رفته مشكلي براي اكران اين فيلم وجود ندارد و ما پيگير اكران اين فيلم در نوروز يا تابستان هستيم. البته فكر كرديم شايد فيلم تلخي‌هايي دارد كه مناسب اكران در نوروز نباشد، با اين حال احتمال اكران در نوروز هم وجود دارد.

فرهادي: ملاك موفقيت فيلم در برلين تنها گرفتن جايزه نيست
اصغر فرهادي كارگردان برگزيده‌ي جشنواره‌ي برلين و فيلم فجر، درباره‌ي گرفتن خرس نقره‌اي جشنواره‌ي برلين گفت: ملاك موفقيت فيلم در برلين تنها گرفتن جايزه نيست. خوشبختانه نقد‌هايي كه بعد از اكران فيلم نوشته شد همه به وجه مشتركي كه همان توجه به مساله‌ي تكنيكي و فني اين اثر بود، پرداختند و اين روند براي من باعث خوشحالي است.
او خاطرنشان كرد: پيش از اين به‌خاطر اكران ديگر فيلم‌هايم به جشنواره‌ي خارجي رفته بودم. گاهي با نقدهايي روبه‌رو مي‌شدم كه تنها يكي دو خط آن به فيلم مربوط مي‌شد و بقيه‌ي نقد مباحثي درباره‌ي ايران را در بر مي‌گرفت. درحالي كه معتقدم قرار نيست، فيلم دايره‌المعارفي درباره‌ي كشورش باشد و اصولا هيچ فيلمي نمي‌تواند شناخت كاملي از كشورش ارايه بدهد. ضمن اين‌كه شان يك فيلم نيست كه بهانه‌اي باشد براي پرداختن به مسائل ديگر. زيرا كه به‌عنوان يك اثر هنري مستقل است و مي‌تواند مورد بحث قرار بگيرد. خوشبختانه براي فيلم «درباره‌ي الي» نقد‌هايي نوشته شد كه به منحني فيلمنامه، كيفيت صدا، طراحي لباس‌ها، مضموني كه در دل فيلم جاري است و ... پرداخته بودند.

جايزه‌ي بزرگ برخورد يكسان اقشار گوناگون بود
فرهادي درعين حال خاطرنشان كرد: اين مطلب به معناي آن نيست كه اين فيلم، ايراني نيست. بلكه تلاش كرده‌ايم فيلمي قابل باور براي تماشاگر ايراني باشد. بدون اين‌كه داعيه‌ي اين را داشته باشد كه داستان آن به بخشي از مردم ايران بر مي‌گردد. خوشبختانه جايزه بزرگتري كه در ايران و برلين گرفتيم برخورد يكسان اقشار گوناگون تماشاگران با اين فيلم بود.

از حاشيه‌سازي پرهيز كردم
اصغر فرهادي سپس درباره‌ي موانع اكران عمومي فيلم در جشنواره‌ي فيلم‌ فجر توضيح داد: تنها موردي كه به نظر مي‌آمد مي‌توانست در نمايش فيلم ايجاد مكث كند، بازي گلشيفته فراهاني بود. اما از آنجا كه صورت مساله طوري نبود كه لاينحل به نظر بيايد تصور مي‌كردم مساله حل مي‌شود. بنابراين از حاشيه‌سازي پرهيز كردم.
او با اشاره به حواشي پيرامون اكران اين فيلم يادآور شد: از زماني كه اين زمزمه‌ها آغاز شد، پيش از اين‌كه پيگيري‌ خود را آغاز كنم، افرادي در وزارت ارشاد، خانه سينما، بنياد سينمايي فارابي و ... تلاش‌هايي براي حل مشكل اكران فيلم آغاز كردم و حتي عده‌اي بيش از من تلاش كردند. پس ديدم نبايد بي‌جهت اعتراض كنم. به‌ويژه اين‌كه هيچ كس به من نگفت از خير نمايش اين فيلم بگذر. بلكه همه مي‌گفتند تلاش مي‌كنيم سرنوشت فيلم به حاشيه‌هايش پيوند نخورد.
فرهادي با تقدير از تلاش تمام كساني كه براي حل مشكل اكران فيلم‌اش اقدام كردند، يادآور شد: آنقدر تعداد اين افراد زياد است كه نمي‌توانم از همه‌شان تشكر كنم. خوشبختانه با كمك آقاي شمقدري و احمدي‌نژاد اين مشكل حل شد و از اين‌كه فرصت ديده‌شدن فيلم را پديد آوردند، بسيار سپاسگذارم.

خواست من اكران عمومي فيلم است
او در پاسخ به پرسش يكي از حاضران مبني‌بر احتمال استفاده‌هاي تبليغاتي از فراهم آوردن شرايط اكران اين فيلم، بيان كرد: تا جايي كه به شخصيت‌ فيلم و اعتقاداتم توهين نشود، تلاش مي‌كنم كه فيلم اكران شود و اجازه نمي‌دهم اين اثر كه هم‌چون كودكم به من نزديك است، قرباني شود. ضمن اين‌كه تصور نمي‌كنم فيلم ابزار خوبي براي تبليغات سياسي باشد. در ميان جمعيت 70 ميليوني ما درصد كساني كه سينما را از طريق مطبوعات پيگيري مي‌كنند، بسيار اندك است. بنابراين اصلا برايم افتخاري نيست كه فيلم در اين مقطع متوقف شود. بلكه خواست من اكران عمومي اين فيلم است.
كارگردان «درباره الي» در پاسخ به پرسش ديگري مبني‌بر احتمال الگو‌سازي از اين فيلم براي ساخت آثار ديگر براي موفقيت در جشنواره‌هاي بين‌المللي، بيان كرد: مرگ سينماي جشنواره‌اي در اين است كه بخواهيم همه سينما را در يك جريان خلاصه كنيم. اگر سينمايي كه پيرو سبك عباس كيارستمي بود به افول رسيد به اين دليل بود كه همه تصور مي‌كرديم بايد به آن سمت برويم. اميدوارم فيلم‌هايي كه از استاندارد‌هاي زيبايي، بصري، شنيداري و غيره محروم نيستند، در گونه‌هاي مختلف سينمايي به جشنواره‌ها راه يابند.
اصغر فرهادي سپس با تشريح حضور اين فيلم در جشنواره‌ي برلين ادامه داد: تنها مساله‌اي كه دراين سفر ناراحت‌كننده بود سوء تفاهمي بود كه در كنفرانس مطبوعاتي ما در جشنواره‌ي برلين به‌وجود آمد. زماني كه وارد برلين شديم تصور مي‌كردم ديگر حاشيه‌اي نخواهيم داشت، اما حاشيه‌هايي كه آنجا مطرح شد بيش از ايران بود. به‌گونه‌اي كه در نخستين روز حضور ما در جشنواره تمام پرسش‌ها درباره‌ي حاشيه‌هاي فيلم بود. اما هنگام پاسخ‌گويي به‌گونه‌اي رفتار كرديم كه نشان داديم تمايلي نداريم به اين موضوعات بپردازيم. چرا كه معتقدم نبايد درباره‌ي مشكلات داخلي‌مان درجشنواره‌هاي خارجي سخن بگوييم و علاوه بر آن مايل نبودم با طرح مشكلات فيلم ترحم و دلسوزي شركت‌كنندگان را نسبت به خود، فيلم و كشورم برانگيزم. بنابراين با روحيه‌اي متعادل به آنان گفتم؛ فيلم ما هم مانند ديگر آثار شركت‌كننده به جشنواره برلين راه يافته است.

در فيلم‌هايم نشان دادم خنثي نبودم
اين كارگردان سينماي ايران در بخش ديگري از اين نشست بيان كرد: در فيلم‌هايم نشان مي‌دهم كه نسبت به شرايط خنثي نبوده‌ام و همواره نقد داشته‌ام. اما نگاه توهم‌آميز و توهين‌آميز نسبت به ما و سينماي‌مان را كه از سوي برخي مخاطبان خارجي وجود دارد نمي‌پسندم. البته ما خود‌مان هم در ايجاد اين تصورات نادرستي كه از كشورمان دارند، مقصريم. زيرا ما بوده‌ايم كه خود را اين‌گونه تعريف كرده‌ايم. بنابراين پرسش‌هاي اين‌چنيني ما را به واكنش‌هايي وا مي‌داشت به گونه‌اي كه به حامي بي‌چون‌وچراي كشورمان تبديل مي‌شديم. هرچند كه معتقد نيستم اين‌جا گل و بلبل است، اما مي‌دانم آن طرف‌ هم تصور درستي از ما ندارد و نگاه ترحم‌آميزشان برايم آزار‌دهنده است.

مي‌خواستم پايان فيلم محتوم نباشد
فرهادي در پاسخ به پرسشي مبني‌بر قضاوت اخلاقي كاراكتر‌هاي فيلم‌هايش بيان كرد: امروزه مرز‌هاي اخلاقي بسيار مبهم است و اين از تبعات زندگي بشري امروز است. چرا كه همه چيز كاملا چند بُعدي و وابسته به شرايط و موقعيت است.
او تصريح كرد: سينماي نخبه‌ي روز دنيا به اين سمت مي‌رود كه كنسرو عقايد خود را به تماشاگر تحويل ندهد. بلكه زمينه‌اي ايجاد مي‌كند كه بعد از اندوه يا شادي ناشي از ديدن فيلم تماشاگر به فكر و انديشه واداشته شود. زيرا هيچ يك از ما پاسخي براي مسائل نداريم و اين چنين است كه صورت مساله مدام مطرح مي‌شود. به‌همين دليل بود كه مي‌خواستم فيلم پايان محتوم نداشته باشد و پلان آخر آن به‌گونه‌اي باشد كه تماشاگر به فكر واداشته شود. در حالي كه سينماي دوره‌ي پيشين تماشاگر را با انبوهي از پاسخ‌ها روانه خانه مي‌كرد.

فيلمبرداري خيلي از پيش‌تعيين شده نبود
فرهادي هم‌چنين در باره‌ ضربه‌هاي عاطفي فيلم هم گفت: فكر مي‌كرديم تكرار اين ضربه‌ها از تاثير‌ آن مي‌كاهد بنابراين فيلمنامه را با كم كم و با خست به بازيگران داديم و فيلمبرداريمان خيلي از پيش تعيين شده نبود و اين چنين بود كه فشار رواني باعث شد موي برخي از بازيگران جوري سفيد شود كه ناچار شديم آن را رنگ كنيم. البته اين خواسته من نبود و همواره در طول زمان فيلمبرداري شرايط شادي را براي گروه ايجاد مي‌كرديم. اما فيلم تاثيرات اجتناب‌ناپذير خود را داشت.

پايان‌ فيلم‌هايم تلخ نيست، واقع‌بينانه است
او پايان فيلم «شهر زيبا»، «چهارشنبه سوري» و «درباره‌ي الي» را تلخ ندانست و گفت: اين پايان‌ها تلخ نيست بلكه واقع‌بينانه است.
اصغر فرهادي در پاسخ به پرسشي مبني‌بر پنهان‌كردن واقعيت در اين فيلم گفت: صورت مساله‌ي فيلم اين است كه چرا همه واقعيت را نمي‌گوييم و به گفتن بخشي از آن بسنده مي‌كنيم. نهادينه‌شدن اين موضوع يكي از پرسش‌هاي فيلم است.

در ساخت فيلم تلاش كردم فيلم شبيه دوربين مخفي باشد
او در ادامه درباره‌ي تعليق دراين فيلم توضيح داد: هنگام ساخت فيلم بيشتر با ناخودآگاه خود كار مي‌كنم، زيرا همه آگاهي‌ها قبل از خلق فيلم اتفاق افتاده است. بنابراين حرف‌هايم كاملا مطلق نيست. در ساخت اين فيلم تلاش كردم فيلم شبيه دوربين مخفي باشد. به‌گونه‌اي تماشاگر بي‌واسطه با ماجراها روبه‌رو شود و بيش از آنكه دوربين خود را به رخ بكشاند، بازي‌هاست كه خود را نشان مي‌دهند و اين موضوع در تمرينات‌مان جا افتاد. علاوه بر اين به بچه‌ها مي‌گفتم وقتي بازيگر مقابل‌تان بازي مي‌كند او را هم درك كنيد، چون اين فيلم يك بازيگر محوري نداشت.
اصغر فرهادي در اين نشست مهم‌ترين دستاورد ارزشمند فيلم خود را نگاه همسوي مخاطبان، مردم و منتقدان اين فيلم در ايران و آلمان دانست و گفت: اين برايم بسيار ارزشمند بود كه فيلم تنها به يك گروه خاص تعلق نداشته باشد.

زارعي: موفقيت اين اثر را افتخار ملي مي‌دانم
دراين نشست مريلا زارعي يكي از بازيگران در سخناني گفت: به عنوان يك ايراني و صرف نظر از اين‌كه عضو كوچكي از گروه سازنده‌ي فيلم هستم، موفقيت اين اثر را افتخاري ملي مي‌دانم و خوشحالم كه نماينده‌اي از كشورمان در كنار آثار قدرتمند جهاني رقابت كرده است.
او درباره‌ي شيوه‌ي بازيگري دراين فيلم گفت: فيلم به‌ ترتيب فيلمنامه جلو رفت و تنها تفاوت آن با زندگي معمولي اين بود كه انگار همه اين پلان‌ها در يك روز اتفاق افتاده بود. ما هم مثل زندگي و مثل تماشاگران فيلم از آينده بي‌خبر بوديم و حس‌مان اين‌گونه بود كه نبايد آگاهي خود را درهنگام بازي به تماشاگر منتقل كنيم، بلكه بايد مثل نادان مطلق پيش رويم.
او درادامه‌ي سخنان خود خاطرنشان كرد: سينماي ما در شرايطي است كه به‌عنوان بازيگر حرفه‌اي تلاش مي‌كنيم هميشه معقول‌تر و زيبا‌تر ديده شويم، اما من همواره از تجربه‌هاي بديع استقبال مي‌كنم و به‌طور كامل خود را در اختيار كارگردان قرار مي‌دهم.
زارعي با اشاره به دومين همكاري‌اش بعد از حضور در سريال «داستان يك شهر» اضافه كرد: آن زمان احساس مي‌كردم نوعي بازيگري در كار اصغر فرهادي است كه ما را از بازيگري حرفه‌اي كه تمام كُنش‌هايش كليشه‌اي شده دارد را دور مي‌كند و اين ويژگي در فيلم «درباره‌ي الي» هم بسيار بارز است.
دراين پروژه گروه بازيگري به مفهوم واقعي گروه بود، چيزي كه طي اين سال‌ها تجربه نكرده بودم. فيلم كاري بود كه به شدت تمركز مي‌طلبيد و ما هيچ ارتباطي با جهان بيرون نداشتيم . چرا كه مي‌توانست پروسه رسيدن به خلق اثر را طولاني‌تر كند.

پيمان معادي : با شروع فيلمبرداري از فيلم‌نامه‌نويسي جدا شدم
هم‌چنين دراين نشست پيمان معادي، ديگر بازيگر فيلم كه به عنوان فيلمنامه‌نويس در سينما فعاليت دارد درباره‌ي نخستين تجربه‌اش در زمينه‌ي بازيگر گفت: خيلي دغدغه‌ي بازيگري نداشتم، گاه پيشنهاداتي مطرح مي‌شد كه چندان جدي نبود، اما زماني كه آقاي فرهادي پيشنهاد بازي در اين فيلم را مطرح كرد، نتوانستم به او نه بگويم و خوشحالم كه در اين كار حضور يافتم.
پيمان معادي ادامه داد: از نخستين روز حضور در گروه از فيلمنامه‌نويس بودنم، جداشدم و يكي از جالب‌ترين تمرينات ما براي رسيدن به نقش‌ها اين بود كه بخش‌هايي را كه اصلا در فيلمنامه وجود نداشت، تمرين مي‌كرديم و همين موضوع باعث باور‌پذير‌تر‌شدن نقش‌ها شد.
او ادامه داد: از ابتدا با اين‌كه در كنار بازيگران حرفه‌اي قرار گرفته بودم ذره‌اي ترس نداشتم، زيرا به‌خوبي مي‌دانستم كه اصغر فرهادي اشتباه نخواهد كرد و خود را به‌دست او سپردم.

شهاب حسيني:
در فيلم زندگي كرديم
در اين نشست شهاب حسيني درباره‌ي حضور‌ش در اين پروژه گفت: بزرگترين مشكلي كه براي بازي در اين نقش داشتم، اين بود كه بايد پروسه‌اي طولاني طي مي‌كردم تا به عدم بازيگري برسم. به‌ويژه به‌خاطر بازي در نقش‌هاي احساسي طي كردن اين مسير برايم دشوار بود. زيرا نمي‌دانستم چگونه نبايد بازي كنم. در تمرينات گام‌به‌گام به شخصيت نزديك شدم. تمام زيرمتن‌ها را تمرين كرديم و اتود‌هاي هوشمندانه كارگردان بسيار موثر بود. در كنار آن قصه‌هايي خواندم كه ماجراهاي آن در آلمان اتفاق مي‌افتاد و پيش زمينه‌اي از زندگي در آلمان به‌دست آوردم.
حسيني ادامه داد: هدف ما دراين فيلم بازي‌كردن و رسيدن به يك مستند بود و بهترين راه آن زندگي‌كردن در فيلم بود.
او با تقدير از دقت و وسواس فرهادي در ساخت اين فيلم خاطر‌نشان كرد: در طول مسير كاري‌ام، گاه فيلمنامه‌هايي پيشنهاد شده كه بسيار توليدي به آن نگاه شده است. ساخت اين فيلم هم مي‌توانست چنين باشد اما خوشبختانه بسيار هوشمندانه، ظريف و با وسواس و در مدت زمان بيش از 85 روز طول كشيد كه نتيجه‌ي آن موفقيت‌آميز بود.

مهران‌فر:
پروسه تمرين «درباره الي» همچون تئاتر بود
در اين نشست احمد مهران‌فر ديگر بازيگر فيلم با بيان اين‌كه هنوز فيلم را نديده‌ است و براي ديدن آن بسيار مشتاق‌ است ادامه داد: از همان ابتدا تمرينات بسيار زيادي در موسسه «كارنامه» انجام داديم و برخلاف پيمان معادي كه ترسي نداشت، من بسيار دلهره داشتم.
او ادامه داد: پروسه‌ تمرين اين فيلم هم‌چون تئاتر شكل گرفت. فيلمنامه‌ي آن هم مانند يك نمايشنامه، شكل گرفته بود.
مهران‌فر درباره‌ي روان‌شناسي نقش‌هاي فيلم گفت: يكي از سخت‌ترين نقش‌هايم را بازي كردم. زيرا اين كاراكتر بيشتر تماشاگر بود و كمتر كُنش داشت. بنابراين پيدا‌كردن روانشناسي او برايم دشوار بود.

صابر ابر:
براي بازي در اين نقش ترديدي نداشتم
دراين نشست صابر ابر، بازيگر ديگر فيلم درباره‌ي حضور كوتاه‌اش در اين فيلم گفت: براي بازي در اين نقش هيچ ترديدي نداشتم، برايم مهم نبود كه كوتاه است زيرا به بخشي از فيلم مربوط مي‌شد كه تاثير خود را داشت. بازيگري دراين فيلم مثل خود زندگي‌كردن پر از تجربه و اتفاق بود.
ابر ادامه داد: در تمريناتي كه داشتيم كارگردان از همان آغاز تاكيد مي‌كرد كه اگر جنس بازي‌ها درست نباشد فيلم موفق نخواهد شد. اما آنچه بازي را براي من سخت مي‌كرد، اين بود كه اين كاراكتر از جايي وارد داستان مي‌شد كه بخش زيادي از فيلم گذشته است و با حسي كه مي‌توانست بالاترين حس يك كاراكتر در طول فيلم باشد. همين روند بسيار دشوار بود. بايد نقطه و سكانسي را به‌عنوان نقطه‌ي اصلي كاراكتر پيدا مي‌كرديم و كاراكتر را براساس آن مي‌ساختيم و بسيار مشكل بود.

رضوي:
جايزه‌ي مردمي نشان داد كارمان را به خوبي انجام داديم
محمود رضوي تهيه‌كننده‌ي اين فيلم با ابراز خرسندي از موفقيت نخستين پروژه‌ي توليد‌ي‌اش گفت: ساخت فيلم از نظر توليدي كار سختي بود. اما همراهي كارگردان آن بسيار راهگشا بود. او به خوبي توانست از امكانات و بازيگران سرشناس استفاده كند و نماينده‌ي بسيار خوبي از سينماي ايران را در جشنواره‌ي جهاني معرفي كند. همين موفقيت ادامه كار را براي ما دشوارتر مي‌كند.
او ادامه داد: برخلاف رويه‌ي چند سال اخير مي‌خواستيم فيلمي بسازيم كه در عين حفظ ارزش‌هاي فرهنگي و اخلاقي به خوبي ديده شود و فروش داشته باشد. زيرا اگر مردم فيلم را نبينند آن فيلم به چه كاري مي‌آيد؟! و اصلي‌ترين هدف خود را كه همان ديده شدن است، باخته است. اما جايزه مردمي نشان داد كه كارمان را به درستي انجام داده‌ايم.
انتهای پیام /