در نشست بررسي «تنگنا» در «خانه سينما» عنوان شد:

سعيد راد: «اميرنادري» با پوشاندن لباس كثيف، من را به «تنگنا» رساند

«سعيد راد» با اشاره به اين كه «اميرنادري» با آزار من، از من بازي مي‌گرفت، گفت: براي پيدا كردن شخصيت‌هاي «تنگنا»، كافي بود به امير نادري مراجعه كنيم. او هميشه سر صحنه من را عصبي مي‌كرد و لباس‌هاي كثيفي تن من مي‌كرد كه حالم را بد مي‌كرد.

    به گزارش سايت سينمايي سوره، سومين مراسم شب‌هاي كانون فيلمنامه نويسان سينماي ايران، يكشنبه شب (13 آبان) با بررسي فيلم «تنگنا» ساخته امير نادري در محل تالار اجتماعات خانه سينما برگزار شد.
    بنا بر اين گزارش، اين برنامه با حضور ميهماناني چون سعيد راد، عنايت بخشي، سيروس الوند، افشين شركت و اكبر ثقفي برگزار شد و پس از نمايش فيلم ، فيلمنامه «تنگنا» توسط سعيد عقيقي و جابر قاسمعلي نقد شد.
    در ابتداي اين جلسه، قاسمعلي با اشاره به تاريخچه «فيلم خياباني» و اهميت ساختاري آن در سينماي ايران، گفت: اصطلاح «فيلم خياباني» به اين دليل به اين دست از آثار اطلاق مي‌شد كه نه تنها قصه آنها در خيابان مي‌گذشت بلكه روابط مردم را به خوبي در خود به نمايش مي‌گذاشتند و در واقع، اين آثار واكنشي بود به فضاي جامعه و آثار سينمايي كه قبلا در سينماي ايران ساخته مي‌شد.
    در ادامه اين بحث، سعيد عقيقي منتقد و فيلمنامه نويس سينماي ايران، در مورد سينماي خياباني گفت: سال 1925 در آلمان فيلمي اكسپرسيونيستي به نام «خيابان» ساخته شد كه وقايع آن از زندگي روزمره مردم الگو مي‌گرفت و به عنوان اولين فيلم خياباني تاريخ سينما معروف است. اين فيلم دو عنصر واقعيت و تلخي را در خود داشت كه با مفهوم رمانس و تخيل در آثار سينمايي كاملا در تضاد بود.
    اين جريان در ادامه به فيلم‌هاي نوآر و آثار شاعرانه فرانسوي نيز وارد شد. در ايران سعيد راد تبديل به شمايلي براي آثار خياباني شد و حداقل 15 بار در آثار سينمايي در نقش ضد قهرمان فيلم هاي خياباني، به قتل رسيد.
    وي در مورد شروع جريان فيلم‌هاي خياباني در سينماي ايران گفت: برخلاف تصور همه قيصر(مسعود كيميايي) شروع كننده اين سينما نبود، بلكه فرخ غفاري با فيلم «جنوب شهر» جريان سينماي خياباني را در ايران به راه انداخت و واقعيت‌هاي وجودي جامعه را آشكار كرد اما چون توقع مردم از قهرمان فيلم‌ها، مردي آرماني بود،‌ آن فيلم شكست خورد.
    وي در مورد ويژگي‌هاي فيلم «تنگنا» گفت: ويژگي‌ خاص فيلم «تنگنا» اين است كه اين فيلم داراي وحدت لحن بي‌نظيري بود چون برخلاف بسياري از فيلم‌هاي تلخ و افسرده كه پايان خوش تحميلي داشتند، اين فيلم با وحدت لحن خاصي به پيش رفت و تلخي بيش از حد اين فيلم چيزي است كه بيننده كم كم با آن خو مي‌گيرد و قهرمان تراژيك فيلم را با سرنوشت تلخش مي‌پذيرد.
    وي در مورد تفاوت بنيادين قهرمانان آثار سينمايي امير نادري با فيلم‌هاي مسعود كيميايي، گفت: قهرمان‌هاي امير نادري هميشه خودشان قرباني خشونت اجتماعي هستند كه خودشان را تسليم سرنوشت و تقدير مي‌كنند و با رنج و بدبختي در فضايي واقع‌گرايانه و كريه مي‌ميرند اما قهرمانان آثار كيميايي افرادي قرص، محكم و با صلابت هستند كه به قهرمان ‌آرماني و اهل عمل مورد علاقه مردم نيز نزديك هستند.
    وي تصريح كرد: تركيب تراژدي با قهرمان آرماني كه اهل انتقام بود، باعث اقبال مردم به فيلم «قيصر» و برعكس شكست تجاري فيلم «تنگنا» شد.
    در ادامه اين جلسه، سعيد راد بازيگر فيلم «تنگنا» درباره اين فيلم گفت: من شخصا در محيطي بزرگ شدم گه با افرادي مثل علي خوش‌دست فيلم «تنگنا» برخورد نداشتم اما امير نادري، اين شخصيت امثال او را به من شناساند به طوري‌ كه من در بازي در آثاري چون «مسلخ» و «كافر» نيز از آن شناخت بهره گرفتم.
    وي افزود: اولين باري كه او «علي خوش‌دست» را به من معرفي كرد، من ترسيدم در اين نقش بازي كنم اما نادري به قدري با باهوشي اين شخصيت را به من معرفي كرد كه گويي از قديم با او آشنا بوده‌ام و واقعا بايد اعتراف كنم كه او ماهرترين شخص در زمينه انتخاب بازيگر در سينماي ايران بود. او كنار دوربين مي‌ايستاد و گويي با ما صحنه را نقاشي مي‌كرد. متاسفم كه فيلم‌هاي او مورد توجه قرار نگرفت در حالي كه اگر اين اتفاق مي‌افتاد، سينماي ما اكنون در جايگاه بهتري بود.
    سعيد راد در مورد روش‌هاي بازي گرفتن امير نادري از او، گفت: نادري هميشه سر صحنه من را عصبي مي‌كرد و لباسهاي كثيفي تن من مي‌كرد كه حالم را بد مي‌كرد. او من را به لوكيشن‌هايي مي‌برد كه حس مي‌كردم بو مي‌دهند و من بدون ميل و رغبت به آنجا مي‌رفتم و براي همين، حس عصبيت و درد در صورت بازيگر واقعا منعكس مي‌شد و او بازي مورد نظر خود را گاه حتي در يك برداشت از بازيگران مي‌گرفت.
    عنايت بخشي نيز در مورد بازي در اين فيلم گفت: من در همه آثار سينمايي كه نقش منفي بازي كرده بودم، سعي كردم كه شخصيت خود وجوه انساني بدهم، براي همين هيچگاه تبديل به شخصيت منفوري در آثار سينمايي تبديل نشدم.
    وي تصريح كرد: براي پيدا كردن شخصيت‌هاي منفي «تنگنا»، كافي بود به امير نادري مراجعه كنيم چون او تمام شخصيت‌هاي تنگنا را به خوبي مي‌شناخت و به ما كه زمينه‌هايي از شناخت اين افراد داشتيم، معرفي مي‌كرد.
    بخشي در مورد روش فيلمسازي نادري گفت: او دكوپاژي كه روزي كاغذ باشد، نداشت و تمام فيلم در مغز او ساخته شده بود اما به قدري ارتباط وي با ما به عنوان بازيگر قوي‌ بود كه وقتي ما جلوي دوربين همديگر را كتك مي زديم او هم خودش را پشت دوربين مي‌زد و به زور جلوي او را مي‌گرفتند.
    در ادامه، قاسمعلي با اشاره به شرايط اجتماعي زمان ساخت تنگنا، گفت: اشاره‌هايي انتقادي به وضعيت اجتماعي در فيلم مستتر است.
    عقيقي نيز در پايان در مورد امير نادري گفت: او عاشق سينما بود و به قول جمشيد الوندي فيلمبردار تنگنا، حاضر بود همه چيز و همه‌كس را فداي سينما كند. براي همين پس از گذشت سال‌ها، هنوز تنگنا ديدني است.
انتهای پیام /