صمديان و روحاني از سينماي ده‌ساله‌ كيارستمي گفتند

عباس كيارستمي: علاقه‌مندم به مخاطبين فيلم‌هايم فرصت بدهم

سمينار «نگاهي به سينماي عباس كيارستمي در دهه اخير» با حضور عباس كيارستمي، سيف الله صمديان و اميد روحاني روز گذشته در مشهد برگزار شد.

    به گزارش سايت سينمايي سوره، عباس كيارستمي كارگردان سينما در جمع دانشجويان و علاقه‌مندان سينما گفت: بعد از بيست سال به مشهد آمده‌ام تا بشنوم، شما را ببينم و بدانيد كه من با شما هستم و من هم بدانم شما با من هستيد.
    وي در پاسخ به پرسشي‌هايي درباره‌ي فيلمهايش، برداشت از آنها را به مخاطبان‌ واگذار کرد و تاکيد کرد: آمده‌ام تا بشنوم.
    اين كارگردان درباره تفاوت‌هاي سينماي مستند و داستاني گفت: سينماي مستند از داستاني جدا نيست، ويژگي سينماي مستند اين است كه مثل منشور چند وجهي است، يعني از زواياي مختلف مي‌توان آن را ديد و روايت‌هاي گوناگوني داشت ولي در فيلم داستاني يك خط ذهني پررنگ و مطرح مي‌شود، هدف سازنده اين است كه مخاطب، تنها به آنچه او مي‌خواهد برسد.
    كيارستمي معتقد است: سينماي مستند وجود ندارد و در حقيقت با انتخاب موضوع، زاويه، دوربين و ..
    فيلم ساز در واقعيت موجود دخالت كرده است. فقط فيلم‌هاي دوربين‌هاي كنترل بانك‌ها را مي‌توان تا حدي مستند ناميد ولي در آن جا هم به دليل انتخاب زاويه دخالتي صورت گرفته است.
    كارگردان «طعم گيلاس» و «خانه دوست كجاست» افزود: من سعي مي‌كنم در آثارم دخالت‌هايم به حداقل برسد. مدام كات نزنم، به بازيگر دستور ندهم، لحظاتي بازيگران را تنها بگذارم اين در حقيقت سينمايي است كه به كنترل مداوم كارگردان احتياجي ندارد و نوعي هدايت از راه دور است.
    وي افزود: وقتي عوامل فيلم درست انتخاب شوند لحظه‌اي كه فيلم شروع مي‌شود، كارگردان بايد دخالتش را به حداقل برساند تا شخصيتهاي فيلم آزادي كامل داشته باشند، اين سينمايي است كه روز به روز بيشتر به آن معتقد مي‌شوم.
    كيارستمي در پاسخ به سوال يكي از حاضران در جلسه درباره تقسيم سينما به سينماي روايي و غيرروايي گفت: تصوير نمي‌كنم سينماي غير روايي هم وجود داشته باشد، هر فيلمي حتي فيلم مستند نوعي روايت است عكس هم نوعي روايت از يك ماجرا و اتفاق است. ولي هر چه دخالت در اين روايت كمتر باشد ذهن تماشاگر خلاق‌تر مي‌شود و به او فرصت داده مي‌شود، براساس ذهنيت خود روايت شخصي از فيلم داشته باشد بنابراين فيلم براي همه تماشاگران يكسان روايت نمي‌شود، هر كس بنا بر برداشت شخصي و خلاقيت فردي‌اش فيلم را مي‌بيند.
    اين كارگردان خاطرنشان كرد: نوع سينمايي كه من به دنبال آن هستم، آن را از سينماي رايج‌ هاليوودي جدا مي‌كند، فرصت دادن به ذهن مخاطب است. در سينماي هاليوود هدف كارگردان گروگان گرفتن ذهن مخاطب است و به تماشاچي فرصت خلاقيت نمي‌دهد، در حاليكه در اين نوع سينما به خصوص با توجه به امكانات و شرايط حاكم بر جامعه ما، دوربين‌هاي ديجيتال اين فرصت را مي‌دهد كه تجربيات شخصي خود را ارايه كنيم.
    كيارستمي گفت: از ويژگي‌هاي سينماي ديجيتال اين است كه خطاها قابل جبران است.
    برپايه اين خبر، وي تصريح كرد: به نظر من فيلمي جذاب است كه مخاطب از ديدن آن لذت ببرد و اين لذت بردن به شخصيت تماشاچي بستگي دارد. فيلم‌ساز هم بايد بداند با مخاطبي روبروست كه فهيم و داناست و خيلي چيزها مي‌داند حداقل در مورد زندگي،‌ چون او چيزهاي زيادي مي‌داند گاهي اشاره كافي است. دست كم گرفتن مخاطب و توضيح زياد باعث تصنعي شدن فيلم و مقاومت مخاطب در برابر آن مي‌شود. گاهي فيلم ساز سرو صدا و هيجان زيادي در فيلم ايجاد مي‌كند تا مثلا حس ‌ترس را در مخاطب به وجود آورد. گاهي اين فضا آن چنان غير واقعي است كه مخاطب در برابر آن مقاومت مي‌كند و سعي مي‌كند اصلا نترسد.
    وي با بيان اينکه درک عاطفي و برقراري ارتباط با فيلم اهميت دارد، گفت: فيلم ساز بايد مخاطب را متفكر و خلاق بداند و در بخشي از فيلم او را سهيم كند.
    وي خاطر نشان كرد: به نظر من با اتمام يك فيلم، فيلمسازي تمام مي‌شود و آن اثر كم‌ترين تعلق را به سازنده‌اش دارد و پس قابل جبران نيست فيلمساز بايد خودش را از اين فرايند بردارد تا مخاطب كنجكاو و خلاق بتواند با فيلم ارتباط برقرار كند.
    همچنين در اين نشست دكتر اميد روحاني، نويسنده و منتقد سينما درباره مولفه‌هاي سينماي كيارستمي گفت: مهم‌ترين ويژگي سينماي عباس كيا‌رستمي استفاده كاربردي از دوربين‌هاي خانگي و ديجيتال است، كه با اين نوع نگاه به سينما، فيلم سازي به سهولت ممكن مي‌شود و هر كسي مي‌تواند از ديدگاه خود پيرامونش را مطرح كند.
    وي افزود: در حقيقت كيارستمي موانع سد راه سينما را شكسته است و سينما را به خواستگاه اصلي‌اش يعني تبديل شدن هنر به ابزاري ساده كه به سهولت مي‌توان به جهان اطراف نگريست بازگردانده است.
    وي اظهار داشت: اخيرا جشنواره‌اي در پاريس برگزار شد كه مخصوص فيلم‌هاي موبايلي بود، فيلم‌هايي كه با دوربين موبايل فيلم‌برداري شده‌اند برخي از آن فيلم‌ها را كه من ديدم واقعا حيرت‌انگيز بود. بنابراين اين نوع نگاه به سينما حركت جديدي است كه در سينما آغاز شده است.
    روحاني گفت: به اين گروه فيلمسازان، فيلمسازان مستقل مي‌گويند كه خارج از نظام استوديوهاي فيلمسازي و قواعد مرسوم سينماي هاليوود عمل مي‌كنند‏‎. سينمايي كه به دور از تكلف است.
    روحاني خاطرنشان كرد: كيا رستمي به دنياي اطرافش با دقت مي‌نگرد و به راحتي از شگفتي‌هاي طبيعت و زندگي عبور نمي‌كند، وقتي كسي با چشم‌هاي خسته و عادت كرده به پديده‌اي نگاه مي‌كند از آن لذت نمي‌برد ولي وقتي كسي از سد روز مرگي‌ها عبور مي‌كند و عمق فراتر از زندگي را مي‌بيند و تماشا مي‌كند آن موقع به تصاوير زيبايي از جهان مي‌رسد و زندگي را با همه حس و حضورش ارايه مي‌كند.
    سيف‌اله صمديان، كارگردان فيلم «روزي روزگاري در مراكش» نيز كه در ابتداي جلسه به نمايش درآمد در بيان توضيح فيلم‌اش گفت: اين فيلم برگزيده‌اي از كارگاه آموزش فيلم سازي است که توسط عباس كيارستمي و مارتين اسكورسيزي ارائه شد.
    وي افزود: اين كارگاه آموزش فيلم سازي در شرايطي برگزار شد که دو كارگردان نامي سينماي ايران و آمريكا در آن به آموزش سينما پرداختند.
    وي گفت: فيلم من در حقيقت گزارش چنين رويداد و اتفاقي بود كه در آن دو هنرمندي حضور داشتند (عباس كيارستمي و مارتين اسكورسيزي) كه در ظاهر هيچ توافقي با هم ندارند، اسكوريزي كارگردان با پشتوانه هاليوود و امكانات فراوان كه در مقابل دوبين‌اش گاهي صد يا دويست هنرمند حضور دارند و كيارستمي كه معتقد به استفاده از دوربين‌هاي خانگي است و گاهي يك نفر در مقابل دوربين او حاضر است و به اعتقاد من كيارستمي مي‌خواست بگويد كه با دوربين‌هاي خانگي هر كسي كه سينما را دوست دارد آرزو به دل از دنيا نمي‌رود و مي‌تواند با همين دوربين‌ها فيلمي بسازد.
    وي مولفه اصلي سينماي كيارستمي را ديدن ذكر كرد و گفت: در كلاس آموزش فيلم سازي كيارستمي تاكيد مي‌كرد كه وظيفه اصلي ما ديدن است خيلي‌ها نگاه مي‌كنند ولي نمي‌بينند. در حاليكه زندگي سرشار از زيبايي‌هايي است كه بايد آن‌ها را ديد هيچ داستاني در دنيا قوي‌تر و زيباتر از زندگي نيست.
    گفتني است، سمينار (نگاهي به سينماي عباس كيارستمي) به همت سازمان دانشجويان جهاد دانشگاهي و مديريت فرهنگي دانشگاه علوم پزشکي مشهد در تالار رازي دانشكده علوم پزشكي برگزار شد.
    در اين مراسم فيلم‌هاي «روزي روزگاري در مراكش» به كارگرداني سيف الله صمديان و «آ. ب. ث آفريقا» از ساخته‌هاي عباس كيارستمي به نمايش درآمد.
انتهای پیام /